Hazard kojarzy się ludziom głównie z kasynami, ale w rzeczywistości jest to pojęcie znacznie szersze, które obejmuje wszystkie gry lub zakłady, w których stawką są pieniądze, czyli również np. popularne gry liczbowe, zdrapki, konkursy SMS czy zakłady bukmacherskie. Od nich też można się uzależnić.
– Nazywam się Szymon Bartnicki. Jestem hazardzistą uzależnionym od zakładów bukmacherskich, po leczeniu w zamkniętym ośrodku leczenia uzależnień, w którym spędziłem 8 tygodni. Grałem ponad 10 lat. Nad swoją grą bardzo szybko straciłem kontrolę, m.in. pod względem poświęcanego jej czasu i wydawanych na nią pieniędzy. Dziś wiem, że gdybym w pewnym momencie nie przestał, to nie byłoby mnie już tutaj. To uzależnienie by mnie zabiło – mówił Szymon Bartnicki, były dziennikarz sportowy, podczas warsztatów dotyczących zdrowia i medycyny w mediach, zorganizowanych przez miesięcznik Press.
Historia jego uzależnienia od hazardu zaczęła się gdy miał niespełna 16 lat. To właśnie wtedy zaczął po raz pierwszy obstawiać zakłady bukmacherskie.
– Nie byłem wtedy jeszcze pełnoletni, tymczasem hazard dozwolony jest dopiero od 18 lat. Nie miałem też świadomości, że można się od tego uzależnić. Na szczęście od ponad 4 lat zachowuję abstynencję od gry – mówi Szymon Bartnicki, który choć nie pracuje już jako dziennikarz, to jednak nadal działa w sferze publicznej za sprawą swojego autorskiego bloga „Postaw na siebie”, poprzez który stara się pomagać innym hazardzistom i ich bliskim, a także edukować internautów na temat zagrożeń związanych z uzależnieniem od hazardu.
Co ciekawe, jednym z głównych motywów, które skłoniły Szymona Bartnickiego do założenia tego bloga, który zresztą przez długi czas był przez niego pisany anonimowo, była irytacja wynikająca z faktu, że wielu dziennikarzy sportowych reklamowało zakłady bukmacherskie, nie wspominając jednak nic o związanych z tym zagrożeniach.
W lutym 2019 r. autor bloga postanowił się jednak ujawnić i pójść o krok dalej.
– Przedstawiłem się jako autor bloga, a swoim znajomym, jako osoba uzależniona od hazardu. Dzięki temu zrzuciłem duży ciężar. Już miesiąc później poprowadziłem pierwszy wykład dotyczący profilaktyki uzależnienia od hazardu dla przedstawicieli klubów piłkarskich, korzystając z zaproszenia Ministerstwa Sportu i Turystyki. Potem zacząłem też dzielić się swoją historią i doświadczeniem m.in. z młodzieżą szkolną. Z badań wynika, że młodzież jest szczególnie zagrożona uzależnieniem od hazardu, w tym zwłaszcza młodzież należąca do akademii piłkarskich – dodaje Szymon Bartnicki.
Piłkarze i hazard
Opublikowane niedawno wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych przez Akademię Wychowania Fizycznego z Katowic wśród 817 piłkarzy z 50 różnych śląskich klubów piłkarskich potwierdziły, że w tym środowisku hazard jest niezwykle popularną formą rozrywki: uprawia go aż 70 proc. piłkarzy, w tym 9 proc. systematycznie. Okazało się, że najczęściej wydają oni na ten cel 5-10 tys. zł rocznie.
Czym jest patologiczny hazard
To uzależnienie polegające na częstym, powtarzającym się uprawianiu hazardu, który zaczyna kontrolować życie chorego i prowadzi do zaniedbywania przez niego społecznych, zawodowych i rodzinnych obowiązków, a także do zadłużania się i poważnych problemów finansowych.
„Wśród badanych dominuje zabawowy i rozrywkowy aspekt grania. Ważnym motywem gry hazardowej jest potrzeba przeżycia silnych emocji oraz chęć odniesienia wygranej, a także przymus flirtu z ryzykiem” – czytamy w raporcie ze wspomnianych badań.
Choć piłkarze generalnie należą do grupy podwyższonego ryzyka grania hazardowego, to w praktyce jednak tylko pewna ich część popada z tego powodu w poważne problemy. Z badania wynika, że 11 proc. piłkarzy cechuje umiarkowany poziom ryzyka uzależnienia, a symptomy nałogowego uprawiania hazardu przejawia 8 proc. Najbardziej popularną formą gry hazardowej są wśród nich zakłady bukmacherskie, zawierane w tradycyjnych punktach lub też online.
„W rozwoju zaburzenia uprawiania hazardu wśród piłkarzy ważne znaczenie odgrywają czynniki społeczno-sytuacyjne związane z wczesnym kontaktem piłkarzy z hazardem oraz międzypokoleniowa transmisja aktywności hazardowej w rodzinie. Ponad połowa badanych piłkarzy (58 proc.) dorastała w domach, w których najbliższe im osoby uprawiały hazard, a 39 proc. brało aktywny udział w tej grze” – czytamy we wnioskach z badania.
Dlatego autorzy badania rekomendują realizację szeroko zakrojonych działań edukacyjnych i profilaktycznych w całym środowisku piłkarskim, obejmujących nie tylko zawodników, lecz także trenerów i rodziny piłkarzy – mających uświadamiać zagrożenia związane z problemowym i patologicznym hazardem, a także promować odpowiedzialne i kontrolowane uprawianie hazardu.
Hazard: gdzie szukać pomocy
Osobom zagrożonym uzależnieniem od hazardu oraz ich bliskim, poza wspomnianym wcześniej blogiem, warto polecić także specjalistyczną internetową stronę pomocową „Uzależnienia behawioralne”, na której można znaleźć wiele praktycznych informacji i porad dotyczących m.in. diagnostyki i terapii uzależnień behawioralnych, w tym także uzależnienia od hazardu.
Na tej stronie można znaleźć np. testy diagnostyczne, które pozwalają ocenić, czy i w jakim stopniu jest się uzależnionym od hazardu, a także wyszukiwarkę ośrodków terapii uzależnień z całej Polski. Wreszcie, można też za pośrednictwem tej strony skontaktować się ze specjalistami (psychologiem, terapeutą uzależnień, prawnikiem) i uzyskać indywidualną, fachową poradę online.
Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl, PAP Zdrowie