Muzeum Powstania Warszawskiego łączy ludzi już od 20 lat

Michal Karas

4 miesiące ago

Urodzinowe życzenia przesyłają m.in. Łazienki Królewskie, Muzeum Historii Polski, Instytut Polski w Paryżu czy Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.

Ponad 10 mln odwiedzających, ponad 20 tys. przeprowadzonych lekcji muzealnych dla blisko 0,5 mln uczniów i prawie 0,5 mln obserwujących w mediach społecznościowych to jedynie kilka statystyk z 20-letniej historii Muzeum Powstania Warszawskiego. Wyznaczając trendy nowoczesnego muzealnictwa w Polsce, stworzono przestrzeń, gdzie można nie tylko poznać dzieje Powstania Warszawskiego. Muzeum to także miejsce, które łączy – Powstańców Warszawskich, ich rodziny, pracowników instytucji, wolontariuszy, warszawiaków, Polaków oraz gości z całego świata.

Jubileusz Muzeum Powstania Warszawskiego świętuje 22 lipca 2024 roku, równo 20 lat po tym, jak ówczesny prezydent Warszawy i późniejszy prezydent RP Lech Kaczyński powołał placówkę do życia. W zlokalizowanym na warszawskiej Woli gmachu upamiętniono historię 63 dni walki Powstańców Warszawskich. Obchody 20-lecia zbiegają się z 80. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego, przypadającą na 1 sierpnia.

20 lat temu zainaugurowaliśmy działalność Muzeum Powstania Warszawskiego, choć ludziom, którzy walczyli w Warszawie w 1944 roku hołd oddajemy od 80 lat. Doceniamy ich odwagę w przeciwstawianiu się złu, podziwiamy wartości, które wyznawali, takie jak wspólnota, współpraca, przyjaźń, miłość i przede wszystkim wolność. Naszą misją jest nie tylko opowiadanie o Powstaniu jako o wydarzeniu z przeszłości, ale także przekładanie historii na język współczesny, tak aby opowieść ta była zrozumiała dla kolejnych pokoleń.

mówi Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego

Nowe muzealnictwo

Twórcy Muzeum Powstania Warszawskiego pokazali, że tradycja i pamięć mogą być nowoczesne, dzięki czemu zmienili sposób patrzenia na muzealnictwo w Polsce. Instytucja zlokalizowana w dawnej elektrowni tramwajowej, zabytku architektury przemysłowej z początku XX wieku położonym u zbiegu ulic Przyokopowej i Grzybowskiej, to muzeum narracyjne – ekspozycja jest tak zaplanowana, aby dać zwiedzającym możliwość zanurzenia się w historii Powstania. Wystawa oddziałuje obrazem, światłem i dźwiękiem. Kontakt z pamiątkami historii i liczne wydarzenia edukacyjno-kulturalne budują międzypokoleniowy pomost pomiędzy Powstańcami i odwiedzającymi muzeum.

To wszystko nie byłoby możliwe bez zaangażowania naszych pracowników, w tym przewodników oraz wolontariuszy, którzy dbają o ekspozycję i odwiedzających. Dzięki nim muzeum opowiadające o niezwykle trudnej i dramatycznej historii jest łączącą ludzi – podkreśla Jan Ołdakowski.

Istotna jest wartość merytoryczna ekspozycji, wypełnionej informacjami, fotografiami i eksponatami sprzed 80 lat. Archiwa obejmują prawie 200 tys. dokumentów i ponad 50 tys. obiektów fotograficznych, a w zbiorach Fototeki znajduje się prawie 17 tys. zdjęć. W bibliotece znaleźć można blisko 17,5 tys. pozycji oraz 240 kopii cyfrowych segregatorów teczek osobowych uczestników Powstania Warszawskiego. W ramach realizowanego przez Muzeum projektu Archiwum Historii Mówionej nagrano 4,2 tys. wywiadów z uczestnikami i świadkami Powstania. Opracowano też 52 tys. biogramów Powstańców.

W jak wolność

Ekspozycję zwiedza się przy akompaniamencie bijącego serca, symbolizującego życie stolicy w roku 1944. Ów dźwięk można usłyszeć przy stalowym monumencie, który przechodzi przez wszystkie kondygnacje budynku, a na jego ścianach wyryte jest kalendarium Powstania. W poszczególnych pomieszczeniach muzeum przedstawiono czas okupacji, wybuch Powstania – Godzinę „W” oraz dwa miesiące zaciętych walk z Niemcami. Na trasie zwiedzania znajduje się replika kanału. Można też odwiedzić funkcjonujące w tamtych czasach kino Palladium czy salę z maszynami drukarskimi z lat czterdziestych. Ważnym punktem jest miejsce pamięci z symbolicznymi mogiłami powstańczymi. W ogromnej Sali pod Liberatorem zwiedzający mogą zobaczyć replikę samolotu Liberator B-24J w skali 1:1. W Sali Małego Powstańca dzieci uczą się historii, oglądając teatrzyk powstańczy czy wcielając się w harcerskich listonoszy i sanitariuszki. Mają też do dyspozycji współczesne wersje dawnych zabawek, gry planszowe i puzzle.

Muzeum Powstania Warszawskiego to miejsce, które upamiętnia bohaterstwo Powstańców i celebruje wolność. W okalającym budynek Parku Wolności znajduje się Mur Pamięci z wyrytymi nazwiskami ponad 11 tys. Powstańców, którzy polegli w sierpniu i wrześniu 1944 roku. W centralnej części muru zawieszono ważący ponad 200 kg dzwon „Monter”, poświęcony gen. bryg. Antoniemu Chruścielowi „Monterowi”, dowódcy Powstania Warszawskiego.

Życzenia z całego świata

Instytucjom kulturalnym z całego świata nie umknął jubileusz 20-lecia Muzeum Powstania Warszawskiego. Życzenia słały takie placówki:

Mark Brzezinski, Ambsador Stanów Zjednoczonych w Polsce
Paweł Milewski, Ambasador Polski w Tokio
Krzysztof Olendzki, Ambasador RP w Lublanie
Janko Boštjančič, Dyrektor Park Vojaške Zgodovine Pivka
Akinori Nishikawa, Dyrektor Port of Humanity Tsuruga Museum
Urszula Osmycka, Dyrektor Instytutu Polskiego w Tokio
Atsushi Ando, Przewodniczący Hokkaido Poland Cultural Association in Sapporo
Yasutaka Katayama, Dyrektor Osaka International Peace Center; Utako Komai, Kurator Osaka International Peace Center
Aurélien Gnat, Dyrektor Mémorial de l’internement et de la déportation – Camp de Royallieu; Gabrielle Perissi, Wicedyrektor Mémorial de l’internement et de la déportation – Camp de Royallieu
Joanna Wajda, Dyrektor Instytutu Polskiego w Paryżu
ppłk. nawig. Tomasz Sędzikowski, Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych Robert Kostro, Dyrektor Muzeum Historii Polski
Ziemowit Koźmiński, Zastępca Dyrektora Zamku Królewskiego ds. muzealnych i programowych
dr Marianna Otmianowska, Dyrektorka Muzeum Łazienki Królewskie
Piotr Bojarski, Kierownik Centrum Szyfrów Enigma
Małgorzata Łobocka, Zastępca Dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie ds. komunikacji i edukacji
prof. Wojciech Śleszyński, Dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku
Leonard Sobieraj, Dyrektor Muzeum Mazowieckiego w Płocku

Muzeum Powstania Warszawskiego jest otwarte od środy do poniedziałku w godzinach 10.00–18.00. Przewodnicy oprowadzają po ekspozycji w siedmiu językach (polski, angielski, rosyjski, francuski, hiszpański, niemiecki i włoski), a audioprzewodniki są dostępne w ośmiu językach.

źródło oraz zdjęcie: informacja prasowa Muzeum Powstania Warszawskiego