Specyfikę funkcjonowania emocjonalnego pacjentów z borderline oraz mechanizmy emocjonalne i wzorce myślenia, które leżą u podłoża zaburzeń odżywiania badają psycholodzy z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (UKSW) w Warszawie.
„Zaburzenie z napadami objadania się stanowi jedno z najczęstszych zaburzeń odżywiania w dzisiejszych czasach, głównie w populacji młodych kobiet” – mówi prof. Katarzyna Kucharska, która kieruje zespołem badaczy Clinical Emotion Neuroscience Lab z Instytutu Psychologii UKSW, cytowana na stronach internetowych uczelni. „Badacze twierdzą, że to zjawisko wynika m.in. niewłaściwych interakcji między ośrodkowym układem nerwowym, jego mechanizmami neuroregulacyjnymi a czynnikami hormonalnymi i metabolicznymi” – tłumaczy.
Ważne są także uwarunkowania genetyczne i społeczne. „Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie najtrudniejsze do leczenia i diagnozy. Zawsze występuje z innymi zaburzeniami np. depresją czy zaburzeniami lękowymi” – dodaje prof. Kucharska.
W problemach z odżywianiem niewłaściwa regulacja emocji może przybierać formę kontrastujących strategii, począwszy od samookaleczeń niesamobójczych (przypuszczalnie bardziej charakterystycznych dla zaburzeń typu bordeline BPD) po tłumienie emocji (uważane jako bardziej specyficzne dla anoreksji AN), przejawiające się jako głód lub tłumienie ekspresji emocjonalnej.
„Pomimo rosnącej liczby badań dotyczących dynamiki emocji w życiu codziennym w BPD, wciąż brakuje takich badań dotyczących AN” – zaznaczono w komunikacie UKSW.
„Autodestrukcja – jak wyjaśnia prof. Kucharska – polega na stosowaniu szczególnie nieadaptacyjnych sposobów radzenia sobie z emocjami negatywnymi”. „Z jednej strony rozhamowanie zachowania, np. samookaleczanie, bicie, przypalanie się, występujące w zaburzeniu osobowości borderline, a z drugiej – hamowanie zachowania, czyli jego nadmierna kontrola, np. ograniczanie spożywania jedzenia, tłumienie ekspresji emocjonalnej, do czego dochodzi w anoreksji” – wyjaśniono w komunikacie UKSW.
Jak zaznaczono, „istotnym i nowatorskim aspektem projektu badawczego jest możliwość poznania typowych i wspólnych dla anoreksji i zaburzenia osobowości borderline aspektów dynamiki emocji i regulacji emocji”.
Naukowcy prowadzący badania korzystają z metody pobierania próbek doświadczenia (ESM) oraz funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). W ramach prowadzonego projektu naukowego do tej pory zbadano 40 zdrowych kobiet, 44 pacjentki z zaburzeniem osobowości borderline i 27 pacjentek z anoreksją.
Projekt uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu OPUS 17.s.
PAP – Naka w Polsce
amk/ agt/