To źródło błonnika, białka i kwasów tłuszczowych omega-3 oraz „Produkt wyróżniony przez Fundację Rozwoju Kardiochirurgii im. Zbigniewa Religi”.
Co to jest Chia?
Chia to gatunek szałwii – szałwia hiszpańska (Salvia hispanica) pochodzący z Meksyku. Była niegdyś podstawowym składnikiem diety Azteków, ale niemal całkowicie popadła w zapomnienie. Starożytni Aztekowie i Majowie wykorzystywali nasiona Chia jako źródło energii i witalności.
Szałwia hiszpańska omal nie zginęła wraz z cywilizacją Majów. Przetrwała w niewielkich uprawach na terenie Ameryki Południowej i Meksyku. Renesans Chia nastąpił dopiero w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, wraz z rozwojem mody na zdrowe i ekologiczne życie. Dziś największym producentem Chia jest Australia oraz Ameryka Południowa, zaś Chia staje się coraz bardziej popularnym składnikiem diety ludzi na całym świecie.
Niepowtarzalną zaletą nasion Chia jest zawartość kwasów tłuszczowych omega-3 (między innymi kwas alfa-linolenowy ALA). Kawas alfa-linolenowy (ALA) pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Korzystne działanie występuje w przypadku spożywania 2 g ALA dziennie. Jest to równowartość około 4 kromek (240 g produktu) chleba Chia.
Chleb Chia – Pieczywo mieszane z nasionami szałwii hiszpańskiej (Salvia hispanica).
Składniki: woda, mąka PSZENNA, grys kukurydziany, nasiona słonecznika, płatki ziemniaczane, nasiona szałwii hiszpańskiej (Salvia hispanica) 3%, mąka ŻYTNIA, sól, gluten PSZENNY, zarodki PSZENNE, siemię lniane, mielone pestki dyni, łamane pestki dyni, błonnik roślinny, otręby PSZENNE, ekstrakt ze słodu JĘCZMIENNEGO, olej rzepakowy, drożdże, SEZAM.
Wartość odżywcza 100g pieczywa:
Wartość energetyczna: 1133 kj / 270 kcal
Tłuszcz: 8,5 g
– w tym kwasy tłuszczowe nasycone 0,4 g
Węglowodany: 35 g
w tym cukry: 3,2 g
Błonnik: 5,5 g
Białko: 10 g
Sól: 1,5 g
Chia ciekawostki:
• Nie ma jednoznacznego tłumaczenia słowa Chia. Jedno ze źródeł mówi, że nazwa ta pochodzi od słowa „chian”, co oznacza w języku nahuat „oleisty”, inny źródłosłów odsyła nas do języka Majów, w którym „chia” oznaczy „silny”. Obydwa te słowa idealnie oddają unikatowe właściwości tych nasion.
• Nasiona Chia są spożywane od kilku tysięcy lat (najprawdopodobniej od ok. 3500 r. p.n.e.). Prekolumbijscy Indianie nie tylko jedli nasiona, ale mielili je także na mąkę, tłoczyli na olej oraz pili z nich wysokoenergetyczne napoje.
• Jedna z legend głosi, iż nasiona Chia jako drogocenny skarb, były składane Bogom w ofierze oraz stanowiły walutę mieszkańców Ameryki północnej i Południowej.
• Nasiona Chia były miłowane przez wojowników: dostarczały im energii podczas wypraw i bojów. Aztekowie i Majowie wierzyli, iż jedna łyżka nasion Chia może utrzymać wojownika przy życiu przez jeden dzień.
• Nasiona Chia dzięki swoim właściwościom odżywczym i hydrofilowym umożliwiały Indianom z Meksyku pokonywanie biegiem ogromnych odległości: 20-30 km bez odpoczynku!
• Nasiona Chia wykorzystywano kiedyś na wiele sposobów i na różne dolegliwości: robiono z nich okłady na rany, spożywano podczas przeziębień, leczono nimi bóle głowy oraz zaparcia.
• W europie nasiona Chia zaczęły robić zawrotną karierę dopiero w 21 wieku, kiedy badania naukowe dowiodły, iż są one znakomitym pokarmem dostarczającym mnóstwo wartości odżywczych przy jednoczesnej niskiej kaloryczności.
• Nasiona Chia stosowane jako dodatek, nie zmieniają smaku pokarmów (chociaż dają lekko orzechowy posmak), natomiast wydatnie zwiększają ich wartość odżywczą.
Zdrowotne korzyści Chia
Nasiona Chia to bogactwo wielonienasyconych kwasów omega 3, błonnika, białka i minerałów (wapnia, żelaza, potasu, fosforu, magnezu i cynku oraz witamin z grupy A i B). Badania wskazują, że dzięki swojej zawartości, nasiona Chia, a szczególnie ich biała odmiana, są skuteczne w obniżaniu poziomu cholesterolu, mają dobroczynny wpływ na pracę układu sercowo-naczyniowego oraz pomagają kontrolować poziom cukru we krwi. Te dobroczynne właściwości wynikają przede wszystkim z faktu, iż Chia to bogactwo wielonienasyconych kwasów omega3, w tym kwasu alfa-linolenowego ALA, niezbędnego w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka, zarówno pod względem motoryki jak i psychiki (nasiona Chia są polecane osobom o obniżonym nastroju, a także tym, którzy cierpią na depresje).
Źródło: Władimira Vuksan, PhD, (Clinical Nutrition i czynnik Modyfikacja Ryzyko Centrum, Szpital św Michała, Kanada)
Dla kogo?
Chia łączy w sobie zalety i wartości wielu popularnych dziś nasiona i ziaren, które konsumenci chętnie włączają do swojej codziennej diety. Ze względu na wysokie wartości odżywcze oraz hydrofilowe, Chia jest określana jako pożywienie dla sportowców (Aztekowie wierzyli, że jedna łyżka nasion Chia może utrzymać przy życiu wojownika przez jeden dzień). Nasiona Chia polecane są także dla osób starszych i dzieci. Nie bez powodu Chia ma opinię jednego z najbardziej odżywczych pokarmów występujących w przyrodzie. Badania prowadzone nad Chia wskazują, iż nasiona te mogą być stosowane przez diabetyków, ponieważ spowalniają wchłanianie cukrów, ponadto są to nasiona hipoalergiczne, dzięki czemu mogą być spożywane przez alergików.
W słynnej książce „Dieta Aztecka”, dr Bob Arnot pisze, iż nasiona Chia posiadają:
• 8 razy więcej omega-3 niż hodowlany łosoś atlantycki,
• 6 razy więcej wapnia niż mleko,
• 3 razy więcej żelaza niż szpinak,
• 2 razy więcej błonnika niż otręby, 15 razy więcej magnezu niż brokuły,
• 4 razy więcej selenu niż len!
Wartości odżywcze nasion chia (w 100 g) – źródło danych: USDA National Nutrient Database:
Wartość energetyczna – 486 kcal
Białko ogółem – 16.54 g
Tłuszcz – 30.74 g
Węglowodany – 42.12 g
Błonnik – 34.4 g
Witaminy:
Witamina C – 1.6 mg
Tiamina – 0.620 mg
Ryboflawina – 0.170 mg
Niacyna – 8.830 mg
Witamina A – 54 IU
Witamina E – 0.50 mg
Minerały:
Wapń – 631 mg
Żelazo – 7.72 mg
Magnez – 335 mg
Fosfor – 860 mg
Potas – 407 mg
Sód – 16 mg
Cynk – 4.58 mg